شباهت و تفاوت شقاق و بواسیر یا هموروئید

به منظور بررسی تفاوت شقاق و بواسیر لازم است به بررسی این بیماری ها بپردازیم تا با ماهیت این آنها آشنا شوید.

بیماری بواسیر با نام هموروئید نیز شناخته میشود. منظور از این بیماری اتساع و گشاد شدن عروق مقعدی است. این عارضه در اثر وارد آمدن فشار بیش از اندازه به مقعد ایجاد می شود و همراه با نشانه هایی از جمله درد، سوزش، خارش، خونریزی است و در مراحل پیشرفته تر با زائده های گوشتی بیرون زده از مقعد نمایان می شود.

بیماری شقاق یا همان ترک مقعدی به ایجاد زخمی عمیق و طولی در دیواره مقعدی گفته می شود. این زخم به علت قرار گرفتن در ناحیه ای حساس معمولاً ملتهب و خارش دار است. شقاق نیز بر اثر وارد آمدن فشار زیاد به مقعد ایجاد می شود و علائمی مانند درد، سوزش، خارش، خونریزی و … را ایجاد می کند. حال که با ماهیت این بیماری ها آشنا شدید به بررسی تفاوت شقاق و بواسیر می پردازیم :

تفاوت شقاق و بواسیر

از مهمترین تفاوت های شقاق و بواسیر می توانیم به این موارد اشاره کنیم :

• نحوه درد : درد ناشی از بواسیر مداوم بوده و فرد در تمام طول روز این درد را احساس می کند. در صورتی که درد ناشی از شقاق مقطعی ولی تیر کشنده است. این درد معمولاً هنگام اجابت مزاج و پس از آن احساس شده و همین امر موجب می شود، فرد از رفتن به دستشویی را به تاخیر اندازد.
• تفاوت در نشانه های ظاهری : همان طور که در عکس بواسیر مشخص است موجب بیرون زدن بافت های گوشتی زائد از مقعد می شود در حالی که شقاق یا فیشر موجب بروز زخمی طولی در دیواره مقعدی می گردد.
• درمان : اغلب موارد شقاق و بواسیر با استفاده از درمان های خانگی قابل رفع است اما درمان بواسیر با روش‌های خانگی قطعی نبوده. در مقابل شقاق به جز مواردی محدود با درمان های خانگی و رعایت برخی نکات قابل رفع است.

شباهت شقاق و بواسیر

تا به حال در رابطه با تفاوت شقاق و بواسیر توضیح دادیم اما خوب است بدانید این دو بیماری بی شباهت به یکدیگر نبوده و علائم و علت هایی مشترکی دارند که موجب شده تشخیص هر دو آنها از یکدیگر برای بیماران به سختی انجام شود. برخی از مهمترین شباهت های این دو بیمار به این شرح است:

• در درجه اول خوب است بدانید هر دوی این بیماری ها در دسته بیماری‌های مقعدی قرار دارند.
• مهمترین علت هر دوی این عارضه وارد آمدن فشار به مقعد در اثر عوامل مختلف است و مهمترین آن یبوست می باشد.
• این بیماری ها علائم مشترکی از جمله درد، خارش، خونریزی، التهاب و سوزش را ایجاد می کنند.

با وجود همه این نکات در صورت که به مبتلا شدن هریک از این بیماریها شک دارید، به نشانه ها و علائم و اکتفا نکنید و به منظور بررسی های بیشتر با پزشک متخصص مشورت کنید. حتی اگر قصد انجام درمان های خانگی برای برطرف کردن این بیماری ها را دارید قبل از انجام هر اقدام با پزشک مشورت کنید. در مواردی انجام درمان های خانگی و سر خود نه تنها به بهبود شرایط کمک نکرده بلکه در تشدید آن نقش دارد.

درمان شقاق با جراحی اسفنکتروتومی داخلی جانبی مقعد

 درمان شقاق با روش اسفنکتروتومی ، عمل جراحی ساده ای است، که طی آن اسفنکتر برش یا کشش داده می شود. اسفنکتر در واقع همان عضله دایره ای مقعد است که وظیفه کنترل دفع و باز و بسته شدن دریچه مقعد را بر عهده دارد. هدف از جراحی اسفنکترومی درمان شکاف دیواره مقعد یا همان فیشر از طریق کاهش اسپاسم عضله است. این جراحی به عنوان آخرین راه برای درمان این بیماری صورت می گیرد یعنی اگر سایر درمان ها مثل استفاده از رژیم غذایی پرفیبر، مصرف نرم کننده های مدفوع، بوتاکس و … پاسخگوی درمان نباشد، درمان شقاق با جراحی اسفنکتروتومی صورت می پذیرد.

نحوه ی انجام جراحی اسفنکتروتومی داخلی جانبی مقعد

برای انجام این روش جراح یک برش کوچک در اسفنکتر داخلی مقعد ایجاد می کند. هدف از این برش این است که فشار اسفنکتر را کاهش دهد زیرا هنگامی که فشار بیش از حد بالا است، شکاف های مقعد قادر به بهبودی نیستند.

این درمان تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی انجام می گیرد و معمولاً نیازی به بستری شدن در بیمارستان نخواهد بود. یعنی بیمار می تواند پس از عمل به خانه بازگردد. پس از عمل حدود شش هفته طول می کشد تا عروق این ناحیه به طور کامل بهبود یابد، اما اکثر افراد قادر به ادامه فعالیت های عادی خود از جمله رفتن به محل کار در عرض یک تا دو هفته پس از عمل جراحی هستند. اغلب افراد پس از این عمل شاهدکاهش درد شقاق مقعد به میزان قابل توجهی هستند اما درد هنگام اجابت مزاج و یا مشاهده خون بر روی دستمال توالت تا چند هفته پس از عمل طبیعی است.

جراحی اسفنکتروتومی بسته

در روش درمان شقاق با روش اسفنکتروتومی بسته یک برش بر روی شیار جانبی زده شده و از آن شیار عضله اسفنکتر یا دریچه را بیرون کشیده و قسمتی از آن را بسته به میزان پیشرفت شقاق مقعد قطع می کنند. انجام این روش جراحی ریسک آسیب به مخاط روده را به همراه داشته از همین روی نیاز به دقت بالایی دارد.

جراحی اسفنکتروتومی باز

این روش مشابه جراحی بسته است با این تفاوت که این بار برش (نیم الی یک سانتی متری) بر روی کانال مقعد زده می شود. در پایان عمل قسمت انتهایی برش را بسته به شرایط بیمار باز گشته و یا می بندند.

خطرات و عوارض جراحی اسفنکتروتومی داخلی جانبی مقعد

جراحی شقاق با روش اسفنکتروتومی از روش های موثر در درمان شقاق است اما مانند هر جراحی دیگری سختی های خود را داشته و بدون عوارض نخواهد بود. البته این عوارض برای تمامی افراد ایجاد نمی شود.

• اختلالات دفع مدفوع
• اختلال در کنترل گاز روده
• آبسه مقعدی
• درد
• خونریزی حین عمل که نیاز به بخیه دارد.

با وجود موثر بودن درمان جراحی اسفنکترومی مقعد، این روش به عنوان بهترین روش شناخته نمی شود. چرا که جراحی عوارض و خطرات بسیاری را به همراه دارد و از همین روی به جز در موارد محدود انجام نمی پذیرد. در حال حاضر مدرن ترین و قطعی ترین روش درمان شقاق با لیزر است. زیرا لیزر هیچ یک از معایب جراحی مانند درد، خونریزی، بستری شدن در بیمارستان، پرداخت هزینه های گزاف، احتمال ابتلا بهعفونت و … را به همراه ندارد به علاوه این روش چون هیچ آسیبی به عضله اسفنکتر وارد نمی کند، از بی اختیاری مدفوع نیز جلوگیری خواهد نمود. از همین روی بهترین روش درمان با لیزر شناخته می شود.

مراقبت های پس از درمان شقاق با روش اسفنکتروتومی

معمولاً دوره بهبودی پس از این جراحی در حدود 6 هفته به طول می انجامد، اما اغلب افراد در این دوره می توانند به کار های روزمره خود نیز برسند. در این دوره مشاهده خواهید کرد که درد شقاق به میزان زیادی کاهش یافته است.اما مراقبت از خود در این دوره بسیار حائز اهمیت است زیرا که می تواند در نتیجه درمان تا حد زیادی تاثیرگذار باشد.

برخی از توصیه های مراقبتی پس از درمان شقاق با روش اسفنکتروتومی عبارتند از :

• میزان استراحت در طول روز را افزایش دهید.
• سعی کنید بی‌حرکت نباشید و تا جایی که توان دارید پیاده روی کنید.
• حمام رفتن در دوره نقاهت پس از عمل منعی ندارد اما باید ناحیه مقعد را با حوله نرم خشک کنید.
• مقدار زیادی آب بنوشید.
• رژیم غذایی پر فیبر را فراموش نکنید.
• اگر در معرض یبوست قرار دارید با مشورت پزشک از داروهای نرم کننده و مسهل استفاده نمایید.
• داروهای مسکن را بر طبق نظر پزشک و در ساعات تعیین شده مصرف نمایید.
• استفاده از حمام سیتز پس از این عمل می توان تا حد قابل توجهی در بهبودی موثر باشد.
• برای کاهش فشار وارده به مقعد هنگام دفع از یک چهارپایه کوچک استفاده نمایید.
• به جای استفاده از دستمال توالت معمولی از دستمال های مرطوب استفاده کنید.
• از صابون های بدون بو استفاده نمایید.

مطالب مرتبط:

مقاله شقاق در کلینیک زارعی